06-10187245 caroline@dietist.com

Vleesvervangers

Steeds meer mensen kiezen ervoor om minder vlees te eten. Sommige mensen doen dat vanwege ethische overwegingen, gezondheidsredenen of voor het milieu. Wat is nu de beste vleesvervanger? Hoe gezond zijn deze vleesvervangers eigenlijk? 

Dit artikel is opgedeeld in de volgende subsecties:

  • Wat zijn vleesvervangers?
  • Wat zijn de meestgebruikte vleesvervangers?
  • Verwerkte vleesvervangers
  • Hulp bij allergieën en intoleranties

Wat zijn vleesvervangers?

Vleesvervangers hebben als doel de voedingswaarden van vlees te vervangen, en de smaak en textuur van specifieke vleessoorten na te bootsen. Door toevoeging van verschillende kruiden en specerijen wordt getracht om de smaak en de textuur te verbeteren. Natuurlijk kunt u in plaats van een stukje vlees andere voedingsstoffen eten, zoals noten, zaden en peulvruchten.

Sommige mensen geven de voorkeur aan een product met dezelfde smaak en structuur als vlees, zonder dat hiervoor een dier gedood hoeft te worden. Wel een kroket eten, maar geen dood kalfje op uw geweten hebben. 

Zijn vleesvervangers gezond?

Vleesvervangers bieden een gezond alternatief voor vlees, omdat ze vaak rijk zijn aan eiwitten, vitaminen en mineralen, wat bijdraagt aan een evenwichtige voeding. Bovendien bevatten veel vleesvervangers minder verzadigde vetten en cholesterol, wat gunstig kan zijn voor de algehele gezondheid. Sommige vleesvervangers kunnen ongezond zijn, als ze (te veel) zout, suikers en/of vetten bevatten voor de smaak.

Controleer daarom altijd de ingrediëntenlijst te controleren en let erop dat er niet teveel toevoegingen inzitten.

Zijn vleesvervangers lekker?

De smaak van vleesvervangers kan variëren, afhankelijk van het merk, de bereidingswijze en persoonlijke voorkeur. Sommige mensen vinden vleesvervangers erg lekker en genieten van de diversiteit aan smaken en texturen die ze bieden, terwijl anderen mogelijk de voorkeur geven aan traditioneel vlees. Het is een kwestie van persoonlijke smaak en het uitproberen van verschillende merken en varianten kan helpen om vleesvervangers te vinden die aan de eigen smaakvoorkeuren voldoen.

Zijn vleesvervangers duurzaam?

Vleesvervangers zijn over het algemeen duurzamer dan traditioneel vlees, omdat ze vaak minder impact hebben op het milieu door lager landgebruik en verminderde broeikasgasuitstoot. Het is belangrijk om specifieke merken te onderzoeken en de herkomst van ingrediënten te controleren om de duurzaamheid van individuele vleesvervangers te beoordelen.

Steeds meer mensen kiezen voor nepvlees en imitatievlees

De smaak en textuur van imitatievlees is in de afgelopen jaren sterk verbeterd. Zelfs niet-vegetariërs kiezen soms voor de vleesloze optie. Imitatievlees wordt vaak beschouwd als milieuvriendelijker dan vleesproducten, omdat ze over het algemeen minder land, water en energie vereisen en minder broeikasgassen uitstoten.

Hoe worden vleesvervangers gemaakt?

Vleesvervangers worden op verschillende manieren geproduceerd, afhankelijk van het type. Sojagebaseerde vleesvervangers, zoals tofu en tempeh, ontstaan door het malen en fermenteren van sojabonen. Daarnaast worden groenteburgers en notenballetjes gemaakt door het combineren en vormgeven van ingrediënten zoals groenten, granen en noten. 

Wat zijn goede vleesvervangers?

Er zijn verschillende soorten vleesvervangers op de markt. Voor plantaardige eiwitten kunt u kiezen uit een scala aan opties, zoals;

  • Seitan
  • Tempeh
  • Tofu
  • Lupine
  • Linzen
  • Kikkererwten
  • Paddenstoelen
  • Noten
  • Jackfruit,
  • Zeewier
  • Peulvruchten

Elk type heeft bepaalde voor- en nadelen van deze vleesvervangers. Hieronder worden soja en quorn (een sojavrije vleesvervanger) behandeld. Deze worden gezien als de beste vleesvervangers.

Soja

Soja is een van de meest bekende en populaire vleesvervangers. Sojaproducten zoals tofu en tempeh zijn geliefd omdat ze de textuur van vlees goed imiteren.

Voordelen van soja

  • Daarnaast bevat het alle essentiële aminozuren en voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft, waaronder ijzer, calcium, magnesium, fosfor, foliumzuur en vitamine K.
  • Sojaproducten zijn bovendien cholesterolvrij en bevatten isoflavonen, een klasse van plantaardige stoffen die fyto-oestrogenen worden genoemd. Deze stoffen kunnen een gunstig effect hebben op de gezondheid van het hart en worden in verband gebracht met andere gezondheidsvoordelen.

Nadelen van Soja

  • Het verbouwen van sojaplanten verbruikt minder land, water en energie dan het houden van vleeskoeien. Toch is de productie van soja niet erg natuurvriendelijk. Om natuurlijke soja te groeien zijn veel bestrijdingsmiddelen nodig.
  • Sommige mensen hebben een soja-allergie, wat kan leiden tot allergische reacties zoals huiduitslag, jeuk, zwelling of ademhalingsproblemen.
  • Soja bevat natuurlijke verbindingen zoals fytaten en proteaseremmers. Deze kunnen de opname van bepaalde mineralen verminderen. Het eten van grote hoeveelheden soja kan ook de opname van schildklierhormonen negatief beïnvloeden. Mensen met hormoongevoelige aandoeningen kunnen beter geen soja eten.
  • De isoflavonen kunnen in het lichaam worden omgezet in stoffen die op oestrogeen lijken en de hormonale balans verstoren.

Quorn

Quorn, een vleesvervanger zonder soja, wordt gemaakt van mycoproteïne, een eiwitbron afkomstig van de schimmel Fusarium venenatum. Deze schimmel wordt flink bewerkt om quorn te maken. In het chemisch-industriële productieproces worden er allerlei stoffen aan toegevoegd: zuurstof, stikstof, glucose, mineralen en vitamines.

Voordelen van Quorn

  • Net als soja is quorn rijk aan eiwitten en bevat het alle essentiële aminozuren. Quorn-producten hebben over het algemeen een laag vetgehalte en geen cholesterol, waardoor het een gezonder alternatief kan zijn voor sommige dierlijke eiwitten.
  • Duurzame voedingsbron, erg belangrijke overweging voor mensen die zich bezorgd maken over het klimaat en de bio-industrie.

Nadelen van quorn

Quorn heeft enkele nadelen, die u wil moet overwegen:

  • Sommige quorn-producten bevatten melkeiwit, waardoor het niet geschikt is voor veganisten.
  • Quorn kan een allergische reactie veroorzaken. Dit kan variëren van milde symptomen zoals jeuk en huiduitslag tot ernstigere reacties zoals zwelling en ademhalingsproblemen. Mensen met een allergie voor schaaldieren hebben vaak ook een allergische reactie op Quorn producten.
  • Quorn is geen natuurlijk product, maar iets wat wordt gemaakt door een bepaalde schimmel te bewerken en te fermenteren. Sommige quorn producten bevatten additieven en bewerkte ingrediënten. Hoewel de smaak en textuur van quorn aanzienlijk zijn verbeterd, vinden veel mensen de ‘grondsmaak’ niet lekker. 

Verwerkte vleesvervangers

In de schappen van de supermarkt (en soms zelfs bij de slager!) worden groenteburgers, nuggets, plantaardige worstjes, schnitzels en vegakroketten aangeboden. Omdat deze gemaakt worden van verschillende soorten groenten, granen en kruiden, bieden ze vaak een breed scala aan voedingsstoffen en smaken. Vaak zijn deze producten gemakkelijk te bereiden; meestal op dezelfde wijze als hun vlees variant.

Hulp bij allergieën en intoleranties

Als u allergieën of intoleranties hebt, zal de diëtist u helpen bij het identificeren van vleesvervangers die veilig zijn voor u om te consumeren. Sommige mensen krijgen problemen met hun darmen of last van winderigheid na het consumeren van bepaalde vleesvervangers. Als u dergelijke problemen ervaart, zal de diëtist alternatieve opties voorstellen.

bestaan er ook Glutenvrije vleesvervangers?

Glutenvrije vleesvervangers bestaan zeker. Kijk eens naar tofu, tempé, en (glutenvrije) seitan. U kunt meer lezen over glutenvrije producten bij mijn stuk over coeliakie.

Vraag het aan een diëtist

Afhankelijk van uw dieetdoelen, zoals afvallen, spieropbouw of het volgen van een specifiek dieet (bijvoorbeeld vegetarisch of veganistisch), kan de diëtist u adviseren over de beste keuzes voor vleesvervangers. Een diëtist kan u helpen om ervoor te zorgen dat uw voeding evenwichtig en voedzaam blijft, ook als u vleesvervangers gebruikt.

  • Verschillende vleesvervangers hebben verschillende eiwitgehaltes, en de diëtist kan u helpen bij het kiezen van de juiste opties om aan uw eiwitbehoefte te voldoen.
  • De diëtist zal ook beoordelen of de vleesvervangers die u eet, voldoende ijzer, zink en B vitaminen leveren of dat u mogelijk supplementen moet overwegen. Het is erg belangrijk dat u open en eerlijk bent tegenover de diëtist over uw eetgewoonten, voorkeuren en eventuele zorgen. Hierdoor kan de diëtist u op maat gemaakt advies geven dat past bij uw individuele behoeften en doelen.

Meer weten? Maak vandaag nog een afspraak.

Caroline de Smit, diëtistenpraktijk Caroline de Smit. Lees meer op mijn blog!