Overgewicht en Obesitas

Overgewicht en obesitas zijn gezondheidsproblemen die steeds meer mensen treffen. Niet alleen hebben deze aandoeningen een negatieve invloed op uw fysieke gezondheid, maar ook op uw mentale en sociale gezondheid. Het is daarom belangrijk om deze problemen serieus aan te pakken.

Een diëtist kan hierbij helpen door het geven van een op maat gemaakt dieet en leefstijladvies dat rekening houdt met uw  doelstellingen en individuele behoeften. Met de hulp van een diëtist kunnen overgewicht en obesitas worden verminderd of voorkomen, waardoor uw kwaliteit van leven aanzienlijk verbetert.

Dit artikel is verdeeld in de volgende subsecties:

1. Hoe vaak komt overgewicht voor in Nederland?
2. Hoe ontstaat overgewicht?
   
3. Wat zijn de consequenties van overgewicht en obesitas?
4. Hoe kan een diëtist mij helpen bij het tegengaan van overgewicht?

Hoe ontstaat overgewicht?

Verreweg de belangrijkste oorzaak van overgewicht is teveel eten. Doordat u een teveel aan dagelijkse calorieën binnenkrijgt, die passen bij uw energieverbruik zult u aankomen; oftewel, het lichaamsgewicht zal dan toenemen.

De hoeveelheid calorieën die u binnenkrijgt, heeft het lichaam nodig voor warmte, de lichamelijke processen (spijsvertering, zuurstofregulatie, hormoonhuishouding) en het op peil houden van uw immuunsysteem. 

Dagelijkse caloriebehoefte

Een man heeft zo’n 2500 calorieën nodig, een vrouw 2000 calorieën, maar dat kan en zal per persoon sterk verschillen. Naast geslacht telt voor de caloriebehoefte mee;

• Hoe actief u dagelijks bent en hoe zwaar uw beroep is.
• Wat uw leeftijd, lengte of lichaamsbouw is.
• Of u geen verdere ziektes, aandoeningen of infecties hebt (die veel energie vragen van het lichaam).

Het is goed mogelijk om uit te rekenen hoeveel calorieën u als persoon gemiddeld per dag nodig heeft. Als u daar structureel onder blijft, zult u afslanken. Als u boven die grens zit, dan zult u aankomen. 

Wanneer heeft u overgewicht?

Om te bepalen of iemand overgewicht heeft, wordt vaak de Body Mass Index (BMI) gebruikt. Dit berekent het gewicht van een persoon in verhouding tot de lengte. Een BMI van 25 of hoger wordt beschouwd als overgewicht. De BMI is echter wel slechts een indicatie aangezien andere factoren, zoals spiermassa en lichaamssamenstelling, ook bepalen of iemand al dan niet zwaarlijvig is.

Wat is het verschil tussen overgewicht en obesitas?

Overgewicht en obesitas worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is wel degelijk een verschil tussen beide termen.

• Overgewicht wordt gedefinieerd als een lichaamsgewicht dat hoger is dan gezond wordt geacht (een BMI van 25 en hoger).
• Obesitas wordt gedefinieerd als een ernstige vorm van zwaarlijvigheid waarbij er sprake is van een abnormale ophoping van vetweefsel in het lichaam (een BMI van 30 en hoger). Het belangrijkste verschil tussen overgewicht en obesitas is dus de mate van overtollig lichaamsvet.

Overgewicht kan leiden tot gezondheidsproblemen, maar obesitas brengt aanzienlijk meer risico‘s met zich mee, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Het is daarom belangrijk om beide aandoeningen serieus te nemen en er effectief iets aan te doen.

Hoe ontstaat overgewicht?

Verreweg de belangrijkste oorzaak van overgewicht is teveel eten. Doordat u een teveel aan dagelijkse calorieën binnenkrijgt, die passen bij uw energieverbruik zult u aankomen; oftewel, het lichaamsgewicht zal dan toenemen. De hoeveelheid calorieën die u binnenkrijgt, heeft het lichaam nodig voor warmte, de lichamelijke processen (spijsvertering, zuurstofregulatie, hormoonhuishouding) en het op peil houden van uw immuunsysteem. 

Dagelijkse caloriebehoefte

Een man heeft zo’n 2500 calorieën nodig, een vrouw 2000 calorieën, maar dat kan en zal per persoon sterk verschillen. Naast geslacht telt voor de caloriebehoefte mee;

• hoe actief u dagelijks ben en hoe zwaar uw beroep is
• wat uw leeftijd, lengte of bouw is
• of u geen verdere ziektes, aandoeningen of infecties hebt (die veel energie vragen van het lichaam)

Het is goed mogelijk om uit te rekenen hoeveel calorieën u als persoon gemiddeld per dag nodig heeft. Als u daar structureel onder blijft, zult u afslanken. Als u boven die grens zit, dan zult u aankomen. 

Wat zijn de consequenties van overgewicht en obesitas?

Overgewicht en obesitas kunnen ernstige gezondheidsconsequenties hebben, variërend van;

• Verhoogde bloeddruk 
• Diabetes 
• Hart- en vaatziekten 
• Bepaalde vormen van kanker
• Bovendien kunnen mensen met overgewicht en obesitas ook psychologische problemen ervaren, zoals een laag zelfbeeld en depressie.

Deze aandoeningen kunnen leiden tot levenslange gezondheidsproblemen en daarmee een kortere levensverwachting.

Comorbiditeitsrisico’s van obesitas en overgewicht

Naast de gezondheidsproblemen die direct gerelateerd zijn aan overgewicht en obesitas, lopen mensen met deze aandoeningen ook een hoger risico op comorbiditeitsrisico’s. Dit zijn aandoeningen die vaak samen voorkomen met overgewicht en obesitas, zoals;

• Slaapapneu
• Gewrichtsproblemen
• Leververvetting.

Comorbiditeiten kan de gezondheidsrisico’s verergeren en de behandeling van zwaarlijvigheid bemoeilijken. Daarom is het belangrijk om ook deze risico’s in overweging te nemen bij de behandeling.

Zijn er medicijnen tegen zwaar overgewicht?

Er zijn medicijnen beschikbaar die kunnen helpen bij het beheersen van zwaar overgewicht, maar deze medicijnen moeten altijd worden voorgeschreven en gecontroleerd door een arts.

Medicijnen kunnen het hongergevoel verminderen, de opname van vetten verminderen of het metabolisme verhogen, maar ze zijn geen wondermiddel en werken alleen in combinatie met een gezonde levensstijl.

Ozempic/Wegovy

Op dit moment zijn Ozempic en Wegovy van het Deense Novo Nordisk zeer populair. Bovendien hebben deze medicijnen bijwerkingen en kunnen ze niet voor iedereen geschikt zijn. Het is daarom belangrijk om altijd een arts te raadplegen voordat u medicijnen gaat gebruiken om zwaar overgewicht te behandelen.

Hoe kan een diëtist mij helpen bij het tegengaan van overgewicht?

Een diëtist kan een waardevolle partner zijn bij het voorkomen of tegengaan van overgewicht. Een diëtist kan u helpen bij het opstellen van een gepersonaliseerd dieetplan dat past bij uw individuele behoeften en streefgewicht BMI (body mass index). Hierbij wordt rekening gehouden met uw levensstijl, smaakvoorkeur, conditie en eventuele medische aandoeningen.

Voedingsschema op maat

Als diëtist kan ik u een voedingsschema bieden, waarmee u kunt afslanken. Met een voorbeelddagmenu om gestructureerd af te vallen kan ik u helpen met uw overgewicht (of obesitas).

Maak vandaag nog een afspraak en ontdek hoe overgewicht en obesitas effectief tegengegaan kunnen worden.

Caroline de Smit, diëtistenpraktijk Caroline de Smit. Lees meer op mijn blog!