Jicht

Ongeveer 7 van de 1000 mensen krijgen last van jicht, een specifieke vorm van ontstekingsreuma. Over het algemeen hebben meer mannen last van jicht dan vrouwen. Wat is jicht, wat zijn de symptomen, hoe kun je er het beste mee omgaan, en wat kan de diëtist doen? Ik heb de belangrijkste informatie voor u op een rijtje gezet.

Dit artikel is verdeeld in de volgende subsecties:

1. Wat is jicht?
2. Wat zijn de symptomen van jicht?
3. Behandeling van jicht

Wat is jicht?

Oorzaak van jicht is een te grote hoeveelheid van urinezuur in het bloed. Urinezuur is een restproduct wat ontstaat tijdens de voedselvertering en afbraak van bepaalde eiwitten (purine). Purine komt ook voor in eiwitrijke voeding, zoals bepaalde vissoorten, peulvruchten en alcohol. Het urinezuur wordt door de nieren uit het bloed gefilterd. Wanneer er een teveel aan urinezuur concentraat in ons bloed zit, gaat dit zich ergens ophopen. Meestal vindt de ophoping plaats in de nieren (nierstenen) of in de gewrichten (gewrichtsontstekingen).

Hoe ontstaat jicht?

Het teveel aan urinezuur in ons bloed kan verschillende oorzaken hebben. Het kan zijn dat de nieren niet meer goed functioneren, maar ook erfelijke aanleg, obesitas, alcoholisme en voedselinname kunnen een rol spelen. Mensen met een aangeboren stofwisselingsziekte, leukemie of kankerbestraling en chemotherapie maken ook meer kans op stijging van urinezuur in het bloed. Bij mannen ontstaat de aandoening meestal rond het 40ste levensjaar. Bij vrouwen ontstaat het meestal later, na de overgang. Gezonde mannen hebben gemiddeld een hoeveelheid urinezuur in het bloed die varieert van 0,20 – 0,42 mmol/l. Bij gezonde vrouwen liggen deze waarden iets lager, namelijk tussen 0,12 – 0,34 mmol/l.

Wat zijn de symptomen van jicht?

Als er teveel urinezuur in ons lichaam achterblijft ontstaan zogenaamde uraatkristallen. De uraatkristallen plakken aan elkaar. Wanneer dit in de nieren gebeurt, spreken we van nierstenen; als het gebeurt rondom onze gewrichten, zoals in de tenen, voet, enkel, knie, hand en vingers, dan is het jicht.

Het lichaam stuurt meer bloed naar de plek waar de uraat kristallen vast zitten, maar kan ze niet afvoeren. De gewrichten gaan vervolgens warm aanvoelen en raken gezwollen en pijnlijk. De klachten beginnen meestal ‘s nachts en houden vaak een paar dagen aan. Meestal neemt het aantal aanvallen langzaam maar zeker toe. Het komt ook regelmatig voor dat de jicht aanval van gewricht naar gewricht ‘springt’. Soms kunt u een plotselinge jichtaanval herkennen aan ongemak in het gewricht, spierkrampen, nervositeit, vermoeidheid, moeite met slapen, koude rillingen, misselijkheid en een sterke behoefte om te plassen.

Nierstenen en tophi

Wanneer de uraatkristallen in de nieren achterblijven spreken we van nierstenen. De kristallen kunnen zich ook vastklampen aan het kraakbeen van oppervlakkige gewrichten zoals de tenen, vingers, elleboog of oren. Hierdoor kunnen er jichtknobbels (tophi) ontstaan. De knobbels zijn meestal niet pijnlijk, maar blijven vaak doorgroeien en zich uitbreiden.

Is jicht te genezen?

De kwaal is alleen te behandelen en te verzachten, maar niet te genezen. Het belangrijkste is dus om de aandoening te voorkomen, want als de aandoening begint, is deze niet terug te draaien. Let daarom op gezonde voeding en beweeg voldoende. Heeft u last van pijnlijke, gezwollen gewrichten of pijn bij het plassen? Vraag uw arts dan om een test te doen om de hoogte van de concentratie van het urinezuur te meten. Voor een dieet dat uw klachten kan ontlasten, kunt u uiteraard contact opnemen met een diëtist.

Vraag voedingsadvies aan een diëtist

Jicht vereist verandering van leefstijl en dieet, een diëtist kan u daar goed bij helpen. Als een huisarts of medisch specialist de aandoening bij u heeft vastgesteld, zal de uitkomst dan ook veelaal verwijzing naar een diëtist zijn. Met de juiste aanpassing kunnen de ervaarde klachten verminderen; de kwaal blijft, maar wordt behapbaar. De kwaal is vervelend, maar er is, mits behandeld, goed mee te leven. Aarzel daarom niet en vraag altijd medische hulp als u jicht vermoedt.

Caroline de Smit, diëtistenpraktijk Caroline de Smit. Lees meer op mijn blog!