CardioVasculair RisicoManagement (CVRM)

De nadruk bij behandelingen en medicatie ligt steeds vaker op het voorkomen van ziektes en aandoeningen in plaats van het genezen ervan. Een goed voorbeeld van een medische sector waarbij de nadruk steeds meer ligt op het voorkomen van aandoeningen is bij hart- en vaatziekten. Dit staat ook wel bekend als cardiovasculair risicomanagement, ofwel CVRM.

Bij cardiovasculair risicomanagement ligt de focus op het voorkomen van hart- en vaatziekten bij mensen, die een verhoogd risico lopen. Bekende aandoeningen zijn een hartinfarct, hartfalen, herseninfarct of aderverkalking. De reden van de verhoogde focus op cardiovasculair risicomanagement is het feit dat momenteel een op de drie Nederlanders sterft aan de gevolgen van hart- en vaatziekten.

Wat is hartfalen?

Een van de belangrijkste problemen bij hart- en vaatziekten is hartfalen. In dat geval wordt er te weinig bloed van het hart naar de organen gepompt. Dit hangt nauw samen met vernauwde aderen, een slechte gezondheid, roken of vette voeding. Ondanks dat er veel aandacht voor is, is het de belangrijkste doodsoorzaak, daar er jaarlijks wereldwijd meer dan 16 miljoen mensen sterven aan de gevolgen van hartfalen.

Wat zijn symptomen van hartfalen?

Hartfalen kunnen over het algemeen herkend worden aan een aantal symptomen, waaronder vermoeidheid, benauwdheid of vochtophoping. Het is geen probleem om voor hartfalen behandeld te worden in Nederland, maar het is wel zaak om er op tijd bij te zijn. Met de juiste behandeling kan het proces namelijk vertraagd of zelfs gestopt worden.

Wat zijn de risicofactoren voor hart- en vaatziekten?

Mensen met een verhoogd risico op hartfalen, ook wel bekend als decompensatio cordis, voldoen vaak aan een zogenaamd risicoprofiel. Daarmee hebben zij een levensstijl of zijn zij erfelijk belast met risicofactoren, die de kans op hart- en vaatziekten doen toenemen. Enkele risicofactoren zijn:

• Hoog cholesterol
• Overgewicht
• Roken
• Ongezonde voeding
• Te weinig lichaamsbeweging
• Hoge leeftijd
• Erfelijke factoren
• Diabetes

Deze risicofactoren kunnen allerlei gezondheidsklachten tot gevolg hebben. In sommige gevallen kunnen de risicofactoren elkaar zelfs versterken, wat het geval is bij ongezonde voeding en te weinig lichaamsbeweging. Uit onderzoek blijkt zelfs dat roken de meeste invloed heeft op het verhogen van de kans op hart- en vaatziekten. Deze risicofactoren heeft u zelf in de hand en het aanpakken van deze risicofactoren kunnen veel gezondheidsvoordelen opleveren.

Ook door erfelijkheid en een hogere leeftijd kan de kans op hart- en vaatziekten toenemen. Dit is een risicofactor die moeilijker tegen te gaan is, maar die u wel kunt bestrijden door meer nadruk te leggen op gezonde voeding, voldoende beweging en de juiste voedingsstoffen.

Richtlijnen Federatie Medische Specialisten

De Federatie Medische Specialisten heeft speciaal voor de NGH CVRM richtlijnen opgesteld. Hoewel het voldoen aan deze richtlijnen geen garantie is, kunt u hiermee de kans op hart- en vaatziekten wel sterk verlagen. Denk daarbij aan:

• Dagelijks voldoende groente, bijvoorbeeld 250 gram groente en 200 gram fruit;
• Dagelijks volkorenproducten;
• Niet meer dan één glas alcohol per dag;
• Zo min mogelijk suikerhoudende dranken;
• Eet een keer per week vette vis;
• Beperk de inname van keukenzout.

Wat is de relatie van CVRM met te hoog cholesterol

Bovenstaande voedingsrichtlijnen hebben tevens een positieve invloed op uw cholesterol. Cholesterol is een vetachtige stof die op een natuurlijke wijze in ons lichaam voorkomt. Het wordt enerzijds verkregen door voeding, maar ook onze lever maakt op een natuurlijke manier cholesterol aan. Deze zorgt er tevens voor dat er precies genoeg cholesterol aangemaakt wordt.

In de medische wereld wordt er onderscheidt gemaakt tussen LDL-cholesterol, ook wel bekend als de slechte stof, en HDL-cholesterol, het goede soort cholesterol. Waar LDL-cholesterol kan zorgen voor vernauwingen in de slagaders, zorgt HDL-cholesterol juist voor bescherming tegen hart- en vaatziekten. Een laag HDL-cholesterol in combinatie met een hoog LDL-cholesterol is daarom erg ongunstig voor het risico op hart- en vaatziekten.

Een stijgend LDL-cholesterolgehalte kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:

• Vetten in de voeding
• Overgewicht
• Erfelijk hoog cholesterol
• Diabetes
• Langzaam werkende schildklier
• Roken

Het is daarom belangrijk om inzicht te krijgen in uw cholesterolgehalte, zodat u hier ook op kunt sturen. Hiervoor kunt u terecht bij uw huisarts. Door middel van een bloedtest zal uw cholesterol gemeten worden. Uw huisarts kan u meer vertellen over de (nuchtere) toestand waarin u bloed moet laten prikken en hoe lang van te voeren u niet mag eten of drinken.

In hoeverre zijn hart- en vaatziekten met voeding te voorkomen?

Een van de belangrijkste focuspunten bij cardiovasculair risicomanagement is het letten op voeding. Ondanks dat de ontworpen richtlijnen CVRM NGH goedgekeurd zijn, worstelen veel personen met een hoog risico op hart- en vaatziekten met de vraag hoe zij hun voedingspatroon op een dusdanige manier kunnen verbeteren dat de kans op hart- en vaatziekten wordt verlaagd.

Als diëtistenpraktijk werk ik op het gebied van CVRM altijd samen met medische verwijzers, zoals huisartsen en medisch specialisten. Voor CVRM is verandering van dieet vrijwel altijd een noodzaak; een diëtist is hiervoor de aangewezen persoon om dat veranderproces te begeleiden.

Caroline de Smit, dietistenpraktijk Caroline de Smit.