Brandend Maagzuur

Jaarlijks melden ongeveer 800.000 mensen zich bij de huisarts met aanhoudende maagklachten. Een groot gedeelte daarvan heeft last van brandend maagzuur en aanverwante aandoeningen. Hieronder wordt uiteengezet wat brandend maagzuur is, wat de symptomen zijn, hoe u brandend maagzuur kunt voorkomen en hoe u er van af kan komen.

Wat is brandend maagzuur?

In de maag komen zure maagsappen vrij, die nodig zijn het verteren van ons voedsel. Als er zure maagsappen door een of andere manier terugstromen in de slokdarm ontstaat het effect van “brandend” maagzuur. Het terugstromen heet in de medische terminologie ‘reflux’ (ook wel zuurbranden of pyrosis genoemd.) Dit kan zorgen voor een onaangenaam gevoel en een vervelende, zurige smaak in de mond.

Bijna iedereen heeft wel eens last van een zure oprisping, bijvoorbeeld na het eten van een zware of kruidige maaltijd. Dat is volstrekt normaal en kan geen kwaad. Als u echter regelmatig last heeft van oprispingen of brandend maagzuur is het toch verstandig om naar de huisarts te gaan. De zurige maaginhoud is goed voor de voedselafbraak, maar hoort in andere organen niet thuis.

Wat is het verschil tussen Brandend maagzuur, GOR en oesofagitis?

Problemen met de terugstroming van maagsappen kunnen grofweg worden onderverdeeld in drie verschillende groepen:

Brandend maagzuur: Het woord ‘reflux’ wordt in de medische wereld gebruikt om het terugvloeien van vloeistof aan te duiden. Met “brandend maagzuur” wordt het proces bedoeld waarbij maagzuur terugvloeit in de slokdarm. Als u af en toe last hebt van zure oprispingen, dan hoeft u zich niet echt zorgen te maken. Gezonde mensen hebben ook wel eens last van brandende oprispingen (reflux). Het is een normale reactie op voeding die niet goed gevallen is, bijvoorbeeld na consumptie van kruidig en vet voedsel. Vooral baby’s kunnen regelmatig last hebben van reflux; het snel groeiende en ontwikkelende lichaampje moet nog aan alle (nieuwe) voedingsstoffen wennen.

Gastro-Oesofageale Refluxziekte: In geval van GOR (ook wel GORD of GERD in de Engelse literatuur genoemd) is er sprake van een chronische ontsteking van de slokdarm. Dit kan optreden als gevolg van het langdurig of te vaak terugvloeien van de maagsappen in de slokdarm. Behalve dat reflux kan leiden tot chronische oesofagitis, kan het ook andere medische complicaties tot gevolg hebben zoals bloedingen, zweren en vernauwingen in de slokdarm. GOR moet dikwijls medisch behandeld worden. In de meeste gevallen wordt een aangepast dieet voorgeschreven, maar er kunnen ook geneesmiddelen ingezet worden. Soms dient er een chirurgische ingreep plaats te vinden waarin de opening van de slokdarm naar de maag wordt gecorrigeerd.

Oesofagitis: de medische term voor een ontsteking van de slokdarm (oesophagus). Deze ontsteking kan ontstaan als gevolg van brandend maagzuur reflux. Oesofagitis kan leiden tot slikproblemen, een branderig gevoel in de borstkas en zure oprispingen. De ontsteking is vrij moeilijk te behandelen, want de slokdarm wordt continu belast. Alles dat mensen doorslikken, komt langs de slokdarm; eten en drinken doen mensen immers de hele dag door.

Wat is de oorzaak van brandend maagzuur?

Reflux kan ontstaan als gevolg van verschillende oorzaken, deze zijn als volgt:

Verhoogde druk op de maag

Als er een grotere druk op de maag is dan normaal, kan dit ertoe leiden dat de sluitspier tussen de maag en de slokdarm niet meer helemaal goed sluit. Hierdoor kunnen de maagsappen weer terug in de slokdarm stromen. Dit kan veroorzaakt worden door overgewicht, zwangerschap, maar ook roken en drinken (van alcohol) kunnen hieraan ten grondslag liggen.

Leeftijd

Daarnaast, als mensen ouder worden, lopen ze de kans dat de sluitspier (bij de maag en slokdarm) minder goed gaat werken.
Soms is er een medische oorzaak voor het terugstromen van de maagsappen in de slokdarm. Een van de meest voorkomende medische oorzaken is een middenrifbreuk.

Brandend maagzuur als gevolg van voeding en leefstijl

Bepaalde etenswaren en dranken kunnen de kans op brandend maagzuur vergroten. Daarnaast kunnen bepaalde gedragingen brandend maagzuur opwekken, aanjagen of juist verminderen. Voeding en leefstijl die met brandende oprispingen in verband worden gebracht zijn:

Gefrituurd en vet voedsel
Citrusvruchten zoals grapefruits, mandarijnen en sinaasappels
(Volle) Zuivelproducten
Koolzuurhoudende frisdranken, zoals Cola, 7UP en Fanta.
Koffie, sterke thee
Alcoholische dranken
Pittig of sterk gekruid eten
Pepermunt
Chocola
Stress, te strakke kleding en medicijngebruik
Bepaalde medicijnen kunnen bijdragen tot het ontstaan van maagbranden.
Te strakke kleding kan de doorstroming van de maaginhoud belemmeren.

Wat zijn tips om brandend maagzuur te voorkomen?

Wat kunt u doen om de kans op brandend maagzuur te verminderen? Er zijn heel veel remedies tegen brandend maagzuur.
Hier volgen de beste manieren om brandend maagzuur te voorkomen:

Eet gezond: Eet niet te vet of te kruidig, zeker als u dit niet gewend bent. Eet vezelrijk voedsel. Vezelrijk voedsel geeft (sneller) een vol gevoel. Hierdoor eten mensen doorgaans iets minder en wordt de maag minder snel vol, overvolle magen kunnen sneller tot brandend maagzuur leiden.
Volkorenproducten, zoals havermout, zilvervliesrijst en couscous zijn goede vervangers van witte rijst en pasta producten. Groenten zoals wortels, zoete aardappels, bietjes, broccoli en sperziebonen zijn ook heel gezond.
Voedingsmiddelen met een hoge pH-waarde zijn minder zuur, en daarom heeft men na het eten van deze voedingsmiddelen minder kans op reflux. Bananen, bloemkool, venkel en verschillende aardnoten zijn hier een goed voorbeeld van.
Neem de tijd voor het nuttigen van een maaltijd. Het beste is om aan een eettafel te zitten (rechtop) Eet kleine porties, en kauw goed. Drink een glas water tijdens de maaltijd. Ga na afloop van de maaltijd niet onderuit gezakt op de bank liggen of een dutje doen, maar loop liever een blokje om.
Stoppen met roken en het minderen of stoppen met het drinken van alcohol kunnen ook een groot verschil maken.

Als u al brandend maagzuur heeft, hoe komt u er dan vanaf?

U kunt effecten van brandend maagzuur verminderen door te bewegen of bepaalde voeding tot u te nemen, met name ook verzachtende dranken.

Het eten van droge havervlokken kan ook helpen. Havervlokken verbinden zich met het maagzuur en kunnen op die manier voor verlichting zorgen.
Eet of drink calciumrijke producten. Drink een glas warme magere melk, eet een banaan.
Zowel venkel als gember hebben een kalmerende werking op de maag. Zet bijvoorbeeld een lekkere thee met venkel en gember, of drink een glas alcoholvrije gemberbier.
Ga een stukje lopen na de maaltijd. Beweging is goed voor de spijsvertering, en zal ervoor zorgen dat uw maaginhoud sneller verteerd wordt. Wandelen is ook een prima manier om u te ontspannen en calorieën te verbranden.
Het gebruik van medicijnen tegen reflux. In de meeste drogisterijen worden middeltjes aangeboden die helpen bij het verminderen van de klachten van brandend maagzuur en zure oprispingen.
Drink kleine slokjes lauwwarm water. Zo kunt u het maagzuur verdunnen. Vermijd het drinken van grote hoeveelheden koud water.

Kan een diëtist helpen bij het tegengaan van brandend maagzuur?

Als bepaalde voeding niet meer mag of kan, dan kan een diëtist u goed helpen met geschikte alternatieven, die lekker en gezond zijn. De diëtist zal u precies kunnen vertellen welke voedingsmiddelen goed zijn om brandend maagzuur te voorkomen. Wanneer u last heeft van oesofagitis of GOR is het volgen van een pH-laag dieet een uitermate belangrijke factor bij de genezing. Wilt u meer weten over brandend maagzuur, voeding met lage pH-waardes of heeft u andere gezondheidsvragen over eten en drinken? Neem gerust even contact met me op. Ik help u graag verder.

Caroline de Smit, diëtistenpraktijk Caroline de Smit.