Diabetische Voet
Ruim 1.2 miljoen mensen in Nederland zijn gediagnosticeerd met de chronische ziekte diabetes. Dat is 1 op de 14 personen! Maar wat weet u eigenlijk van deze ziekte? Weet u hoe u het kunt herkennen en of het te genezen is? Waarom hebben veel mensen met diabetes last van hun voeten?
Dit artikel is verdeeld in de volgende subsecties:
- Wat is diabetes?
- Veelvoorkomende klachten bij diabetes
- Symptomen diabetische voet
Wat is diabetes?
Diabetes (ook wel suikerziekte of diabetes mellitus genoemd) is een chronische aandoening waarbij er teveel glucose (suiker) in het bloed zit. Glucose is een soort suiker. Het lichaam gebruikt glucose als brandstof voor energie. Zonder glucose kan de mens niet leven. Zonder glucose komen de spieren, organen en hersenen energie tekort. Alles kost energie: lopen, fietsen, nadenken en zelfs ademen.
De rol van insuline
Glucose wordt aangemaakt door koolhydraten. Het is heel belangrijk dat er niet te veel, maar ook niet te weinig glucose in ons bloed aanwezig is. De hormonen insuline en glucagon dienen ervoor te zorgen dat het glucosegehalte in het bloed precies het juiste niveau heeft. Insuline wordt gemaakt door speciale cellen in de alvleesklier.
Lage bloedsuikerspiegel
Met lage bloedsuiker, ofwel hypoglykemie, wordt aangeduid dat het gehalte glucose in ons bloed lager is dan de normale/gezonde waarde. Het is normaal dat onze bloedsuikerspiegel gedurende de dag schommelt. Iedereen kan wel eens een wat lagere of te lage bloedsuikerwaarde hebben. Een hypo kan ontstaan als gevolg van een slecht dieet,, te veel actieve insuline in het lichaam of door het te lang intensief bezig zijn zonder genoeg koolhydraten binnen te krijgen. Ook zwangerschap of het gebruik van bepaalde medicijnen kan leiden tot een lage bloedsuikerspiegel.
Symptomen van hypoglykemie zijn:
- zweten, gapen
- honger
- hartkloppingen, nervositeit, beven
- hoofdpijn, duizeligheid
- humeurig zijn, verward zijn of agressieve buien hebben.
Wanneer de bloedsuikerspiegel echt te laag wordt kunt u flauwvallen of bewusteloos raken. De oplossing is simpel! Na het eten van een maaltijd met koolhydraten begint het bloedglucosegehalte weer te stijgen.
Hoge bloedsuikerspiegel
Een te hoge bloedsuikerspiegel (hyperglykemie) komt alleen voor bij mensen met diabetes. Wanneer er teveel glucose in het bloed zit, kan dit leiden tot beschadiging van de bloedvaten. Haarvaatjes raken verstopt en het bloed kan niet meer stromen daar waar het nodig is. Dit kan gevolgen hebben voor ons hart- en vaatstelsel, ogen, nieren, zenuwstelsel en voeten. Er bestaan twee hoofdvarianten van de aandoening: diabetes type 1 en type 2. Daarnaast komen een aantal andere vormen voor, zoals secundaire diabetes (veroorzaakt door medicatie of operatie), MODY en zwangerschapsdiabetes.
Diabetes type 1
Dit is de zwaarste vorm en treft vooral kinderen. Het lichaam maakt zelf geen insuline aan. Hierdoor komt er te veel glucose in het bloed. Om het glucosegehalte in het lichaam te regelen is de persoon volledig afhankelijk van de toediening van insuline. De oorzaak van het ontstaan van diabetes type 1 is onbekend. Aangenomen wordt dat erfelijkheid hierin een grote rol speelt.
Diabetes type 2
Bij diabetes type 2 maakt de alvleesklier wel insuline aan, maar te weinig, Of het lichaam is minder gevoelig geworden voor de insuline. De belangrijke oorzaak van diabetes type 2 is het hebben van overgewicht en te veel buikvet. Andere oorzaken kunnen zijn ongezonde voeding, ouder worden, weinig lichaamsbeweging en roken. Erfelijkheid kan ook een rol spelen in het ontstaan van diabetes type 2.
De eerste symptomen van diabetes type 2 zijn:
- veel plassen
- droge mond
- veel drinken
- wazig zien
- gewichtsverlies
- energiegebrek, moeheid
- huiduitslag, jeuk en slecht genezende wondjes
- Leven met diabetes
Als u diabetes hebt, kunt u de meeste activiteiten in uw leven gewoon blijven doen. Genezen van diabetes is momenteel helaas nog niet mogelijk. Mensen met diabetes type 1 zullen hun leven lang afhankelijk blijven van het inspuiten van insuline. Diabetes type 2 kan behandeld worden met pilletjes. Voldoende bewegen, een gezonde leefstijl en een goed BMI zijn hierbij erg belangrijk. Volgens wetenschappers kan het volgen van een dieet positieve resultaten geboekt worden.
Veelvoorkomende klachten bij diabetes
Als gevolg van diabetes kunnen bloedvaatjes en zenuwen beschadigd raken. Hierdoor kan het bloed minder goed naar de benen en voeten stromen. Vaak gaat dit gepaard met tintelingen en minder gevoel in uw voeten.
Diabetische Dermopathie
Een veel voorkomende klacht als gevolg van diabetes is het ontstaan van diabetische dermopathie. Hierbij ontstaan er ovale plekjes op de huid. Deze zijn eerst rood en verdikt, daarna gaan ze schilferen en worden ze lichtbruin. Ze ontstaan meestal op de scheenbenen, onderarmen en dijen.
Diabetische Voet
De voornaamste oorzaak voor het ontstaan van voetwonden bij mensen met diabetes is een slechte doorbloeding. Gelukkig is er met tijdige signalering, goede controle en een professioneel behandelplan veel te voorkomen. Soms lukt dit niet goed, of wordt de diabetes te laat vastgesteld. Wanneer u minder gevoel hebt in uw voeten merkt u ook niet snel dat u een wondje hebt. Zo’n wondje kan gaan ontsteken en een zweer (ulcus) worden, mogelijke beginnende diabetische voet. Afgestorven weefsel (necrose) en infecties kunnen leiden tot bloedvergiftiging. Dit leidt helaas regelmatig tot amputatie van een teen, voet of zelfs van het hele been!
Symptomen diabetische voet
Als u een diabetische voet hebt, kunt u last hebben van:
- koude voeten door een verstoorde bloedsomloop
- tintelende voeten, pijnscheuten of juist minder gevoel in uw voeten door zenuwschade
- wondjes die niet snel genezen
- verkleuringen aan tenen en voet
De behandeling van een diabetische voet
De behandeling kan het best beginnen, voordat er voetwonden ontstaan. Voorkomen is beter dan genezen, zeker bij een diabetische voet! Kennis en regelmatige controle zijn daarom erg belangrijk. Daarnaast kunnen er maatregelen getroffen worden, zoals orthopedische schoenen (via een podotherapeut), steunkousen, het verwijderen van eelt en goede voetverzorging door een pedicure. Een gebalanceerd dieet kan helpen om de glucosewaarden in uw bloed onder controle te houden en bij het voorkomen en het genezen van wondjes.
Als u wel wondjes aan uw voeten hebt, dient u zo snel mogelijk contact op te nemen met uw huisarts of specialist. Meestal wordt er een multidisciplinair voetenteam ingeschakeld, dat zich bezig zal houden met de behandeling van de diabetes, wondverzorging en voetverzorging. De diëtist is een belangrijk onderdeel van dit team. De behandeling die u krijgt, hangt af van uw persoonlijke situatie.
Wat kan de diëtist doen?
De diëtist speelt een grote rol in de behandeling van diabetes. Hij of zij zal u helpen bij het samenstellen van een persoonlijk dieet waarbij uiteraard rekening zal worden gehouden met uw persoonlijke klachten en omstandigheden. Heeft u gezondheidsklachten? Wacht niet te lang met het zoeken naar hulp! Raadpleeg uw huisarts of neem contact op met de diëtist.
Caroline de Smit, diëtistenpraktijk Caroline de Smit. Lees meer op mijn blog!
